Denken, waarnemen en het herkennen van emoties verloopt bij mensen met en zonder autisme vaak op dezelfde manier. Alleen hebben mensen met autisme hier meestal wat meer tijd voor nodig. Dat blijkt uit onderzoek van Bobby Jertberg van het Nederlands Autisme Register (NAR), waarop hij op 2 september promoveerde aan de Vrije Universiteit Amsterdam.
Denken, waarnemen en doen
In zijn onderzoek keek Jertberg naar drie gebieden:
- Waarnemen: hoe mensen informatie uit verschillende zintuigen, zoals zien en horen, combineren.
- Herkennen: hoe snel en goed mensen emoties in gezichten en stemmen opmerken.
- Doen: hoe mensen omgaan met taken die plannen, onthouden of schakelen vragen.
Het onderzoek laat zien dat mensen met en zonder autisme bij herkennen en doen vaak vergelijkbare resultaten behalen, maar dat mensen met autisme daar meestal wat meer tijd voor nodig hebben. Bij waarnemen – het combineren van zien en horen – waren nauwelijks verschillen te vinden tussen beide groepen. Daar bleek leeftijd de grootste invloed te hebben: oudere volwassenen, met of zonder autisme, vertrouwen meer op wat ze zien.
Online taken en metingen
Aan het onderzoek deden meer dan 1200 volwassenen met en zonder autisme mee. Zij vulden vragenlijsten in en voerden online taken uit. Daarbij werd gekeken naar wat mensen daadwerkelijk doen, in plaats van alleen naar wat ze zelf zeggen of ervaren.
Diagnostiek
De combinatie van vragenlijsten en objectieve taken kan een waardevolle aanvulling zijn op de huidige diagnostiek. Door ook te kijken naar wat mensen daadwerkelijk doen, ontstaat een vollediger beeld. In dit onderzoek bleek dat de combinatie van beide metingen – vragenlijsten en het uitvoeren van taken – nauwkeurig kon voorspellen wie autisme heeft. Dat biedt kansen om diagnostiek in de toekomst betrouwbaarder en mogelijk sneller te maken. Het kan ook helpen om een genuanceerder beeld te krijgen van iemands sterke en minder sterke kanten.
Betekenis voor de praktijk
Het onderzoek laat zien dat verschillen tussen mensen met en zonder autisme vaak niet in capaciteiten, maar in tijd en omstandigheden zitten. Extra tijd, duidelijke stappen of een rustige omgeving kunnen veel verschil maken. Door meer ruimte te maken voor autisme, komen de kwaliteiten en talenten van mensen met autisme beter tot hun recht.
Onderzoek
Het volledige onderzoek van Bobby Jertberg is hier te vinden. Meer informatie over het NAR vind je op hun website.
