Verslaving

Mensen met autisme hebben een stressvoller leven. Daardoor ligt verslaving meer op de loer, om negatieve gevoelens te dempen. Anders omgaan met stressbronnen is de sleutel tot de oplossing.

Een stressvoller leven

Verslaving komt twee keer zoveel voor bij mensen met autisme, omdat mensen met autisme stressvoller leven. Maar met het gebruik nemen de problemen toe, op het werk en sociaal. Bij mensen met autisme zijn de negatieve gevolgen van verslaving sterker dan bij andere mensen, omdat hun dagelijks leven er méér door wordt ontregeld. En dat, terwijl men juist zo’n behoefte heeft op grip op het eigen bestaan. ‘Daar horen we dan ook vaak de motivatie om verslaving aan te pakken,’ schrijven Marc Bosma en Johan van Zanten in hun (werk)boek GRIP, aan de slag met verslaving en stress bij autisme, uitgegeven bij Hogrefe. Zij werken beiden als GZ-psycholoog in de verslavingszorg. Het boek gaat vooral in op drugs- en drankgebruik en gamen, omdat deze het meest voorkomen bij mensen met autisme.

Minder stress door verslavende middelen

‘We horen regelmatig mensen zeggen dat ze zonder hun autismebeperkingen willen leven en zelfs hun autisme willen overwinnen. Verslavende middelen lijken daarbij te helpen. Daarmee voelen zij minder stress of kunnen zij hun autisme maskeren.’ Maar wie middelen gebruikt om stress te dempen, krijgt die stress weer terug als hij stopt met het gebruik. Het is vervolgens belangrijk die stress te herkennen en te leren kennen om deze te kunnen veranderen. Door bijvoorbeeld minder te gaan werken.

Losser in sociaal contact

‘Je moet uitzoeken welke functie een verslavend middel, zoals gamen of alcohol, voor iemand heeft in het omgaan met stressbronnen in zijn of haar leven. Wil iemand zich afsluiten van de wereld om daarmee minder stress te voelen? Wil iemand stress door overprikkeling of een druk hoofd dempen? Of denk je dat je door te drinken losser wordt in je sociale contacten en gemakkelijker contacten legt? Iets wat bij gamen ook aan de orde kan zijn, omdat je met anderen in een virtuele wereld contact hebt.

Bij mensen met autisme en een verslavingsprobleem gaat het meestal om problemen met alcohol (ongeveer 50%) of cannabis (ongeveer 25%), maar ook komen verslavingen aan andere drugs of gokken voor. Bij jongeren zien we ook vaker problemen met gamen.’

Na het stoppen gaat het vooral om het volhouden

Stoppen met gebruik, het herkennen en aanpakken van stressbronnen, is niet voldoende stellen de auteurs in het laatste deel. Het gaat na het stoppen met verslavende middelen vooral om het volhouden. Volhouden doe je bijvoorbeeld door risicosituaties tijdelijk te vermijden.

Meer lezen

• In Autisme Magazine 4 van 2021 verscheen een interview met Marc Bosma en Johan van Zanten: ‘Anders omgaan met stressbronnen is de sleutel tot de oplossing’
• Op autismedigitaal.nl staat hier het volgende over autisme en verslaving: ‘Adolescenten en jongvolwassenen met autisme zijn minder snel geneigd om onder invloed van leeftijdsgenoten te beginnen met roken of drinken, maar wanneer ze hier eenmaal aan beginnen zijn ze wel kwetsbaarder voor verslaving.’
• Tot voor kort was er binnen de verslavingszorg nog weinig aandacht voor autisme, terwijl uit onderzoek is gebleken dat de prevalentie van verslaving onder mensen met autisme 30-35% is. Meer info over autisme en verslaving staat op de site van het Leids Congres Bureau (scholing voor zorgprofessionals).
• Volgens de website gameninfo.nl zijn er aanwijzingen dat problematisch gamen vaker voorkomt bij jongeren met autisme. Gamen is voor veel jongeren met autisme extra aantrekkelijk. Een game biedt namelijk een veilige, gestructureerde, laagdrempelige, voorspelbare en anonieme wereld. Dit heeft voordelen, maar het kan er ook toe leiden dat kinderen met autisme veel tijd doorbrengen met gamen. Soms kan dat leiden tot problemen.
• Op de website gameninfo.nl vind je meer info en tips.
• Op de website gezondgamen.nl staan tips voor jongeren zelf hoe je gamen gezond houdt.
• ‘Gamen wordt vaak gezien als een ontsnapping of een verslaving, maar voor veel mensen met autisme kan het ook een waardevolle manier zijn om te communiceren, te leren en sociaal te verbinden,’ vindt Claudette Nouris (medewerker oudervereniging Balans en stichting Mama Vita en ouder van (volwassen) kinderen met autisme). In de afgelopen jaren heeft zij geleerd van haar kinderen dat gamen zeker niet per se slecht hoeft te zijn. Integendeel! Lees haar artikel over de positieve kanten van gamen op balansdigitaal.nl