Home NVA Noord-Holland NVA-huis Noord-Holland Noord Boekentips

Boekentips

ons advies voor een goed boek.

Onze vrijwilligers van het NVA-huis Noord-Holland Noord schrijven met regelmaat een boekrecensie. Hieronder tref je een overzicht van de verschillende recensies. Alle boeken zijn terug te vinden in het NVA-huis en kunnen daar geleend worden.

De boeken van voorgaande jaren tref je in ons archief

  • Boekentip (juli 2023): Autisme en het voorspellende breinSchrijver: Peter VermeulenLees meer

    Een nieuwe aflevering uit de serie Boekentip – over één van de honderden boeken uit
    onze bibliotheek, dat het verdient om even in de spotlights te staan. Deze keer is de recensie geschreven door Chantal.

    De Belgische autoriteit op het gebied van autisme, Peter Vermeulen, begint in zijn nieuwste
    boek Het Voorspellende Brein met een uitleg van de theorie over het voorspellende brein. Deze
    theorie bestaat al 10 jaar en is inmiddels goed onderzocht en onderbouwd.
    Het stelt dat het brein niet van verassingen houdt en daarom maximaal wil anticiperen op wat
    gaat komen, daarom wacht het brein niet op informatie van de zintuigen, maar gaat het
    voorspellen wat er komt. Het brein bouwt voortdurend een mentaal model op van de
    werkelijkheid en toetst constant die voorspelling.

    In het tweede hoofdstuk legt Vermeulen de link tussen de theorie van het voorspellende brein
    en autisme. Omdat bij autisme de voorspellingsfouten van het brein een te grote impact hebben,
    en de bijkomende ruis niet wordt herkend, leven autisten in een bijzonder onzekere wereld.
    Hun cognitief systeem kan moeilijk overweg met de onzekerheid, die voor veel sensorische
    overbelasting zorgt. Het toenemen van voorspellingsfouten kan leiden tot frustratie en angst.
    De volgende hoofdstukken gaan over verschillende aspecten van autisme in combinatie met de
    theorie, achtereenvolgens de prikkelverwerking, sociaal verkeer en communicatie.
    Het laatste hoofdstuk is voornamelijk een pleidooi van Vermeulen om de wereld
    autismevriendelijker te maken, zodat de levenskwaliteit verhoogt. Volgens hem is hier 90%
    zekerheid en voorspelbaarheid voor nodig en 10% gewone vriendelijkheid.

    Voor een doorgewinterde professional of autodidact staan er niet veel nieuwe dingen in. Echter
    voor personen die de ontwikkelingen op het gebied van autisme en psychologie niet op de voet
    volgen en/of hier niet in geschoold zijn is dit boek een aanrader.

    Het boek leest relatief makkelijk voor een werk met veel wetenschappelijke inzichten. Peter
    Vermeulen verwijst naar onderzoeken en publicaties op een prettige manier en maakt deze
    concreet met heldere illustraties en duidelijke uitleg.

    Het boek bestaat uit 6 hoofdstukken, nog geen 200 pagina’s en is geschreven in het Vlaams. Dit
    kan soms verwarring opleveren, maar kan ook wel (positief) verrassend zijn!
    Je vindt het boek in de boekenkast van het NVA huis in de categorie PS – Psycho-educatie.

  • Boek van de maand (april 2023): Breek de Stilte Schrijver: Eustache Sollman Lees meer

    Een nieuwe aflevering uit de serie Boek van de maand – over één van de honderden boeken uit onze bibliotheek, dat het verdient om even in de spotlights te staan. Dit keer geen boek over autisme, maar een thema verwant aan autisme: selectief mutisme. Behandeld in het boek Breek de Stilte (2018) geschreven door Eustache Sollman. Dit boek van de maand is gemaakt door Lieke.

    Selectief mutisme heeft in de loop der tijd verschillende benamingen gehad en is lang onderdeel geweest in de DSM van de categorie ontwikkelingsstoornissen (autisme is ook een ontwikkelingsstoornis). Sinds de DSM 5 staat het echter bij de angststoornissen. De behandeling van selectief mutisme is dan ook hetzelfde als die van veel andere angststoornissen. Kinderen met selectief mutisme krijgen soms, ten onrechte een diagnose autisme, er zijn een aantal belangrijke verschillen tussen de twee. Wel komt er regelmatig comorbiditeit voor van autisme met selectief mutisme.

    Selectief mutisme is de angst om te spreken. Dit uit zich in het wel kunnen spreken op plekken waar het kind zich veilig en vertrouwd voelt, maar op andere plekken spreekt het kind niet. De meeste kinderen komen hier op een bepaalde leeftijd overheen, of door behandeling of het gaat door omstandigheden vanzelf over. Het is geen taal- of spraakstoornis, want de ontwikkeling van taal is bij deze kinderen meestal relatief normaal. Een risico kan wel zijn dat de taalontwikkeling op een bepaald gebied gaat achterlopen, omdat het kind bijvoorbeeld niet met leeftijdgenoten durft te spreken. Selectief mutisme gaat vaak gepaard met andere vormen van angst, waarvan sociale angst het meest voorkomt.

    Het boek is verdeeld in vier delen. In het eerste deel wordt uitgelegd wat selectief mutisme inhoudt. Deze uitleg is beknopt en bedoeld als basis. Voor mensen die al kennis hebben over het onderwerp, worden de details soms simplistisch weergegeven en lijkt de uitleg soms wat beknopt en daardoor kan het ongenuanceerd overkomen. Voor een eerste kennismaking met selectief mutisme is dit deel prima en geeft het een fijne toevoeging aan het boek.

    Over het tweede deel, dat uitlegt hoe de behandeling van iemand met selectief mutisme aangepakt kan worden, ben ik meer te spreken. Het is praktisch en helder. In alle delen wordt de theorie afgewisseld met praktijkvoorbeelden, die goed te gebruiken zijn ter ondersteuning van bijvoorbeeld psycho-educatie en geven een mooi concreet beeld van de soms abstracte theoretische uitleg. Alle delen zijn los van elkaar te lezen en het boek is dan ook goed geschikt als naslagwerk of als hulpmiddel bij lessen of behandelingen.

    Het derde en vierde deel gaan in op selectief mutisme thuis en op school. Hier worden praktische tips gegeven voor ouders en/of leerkrachten. De structuur van deze delen is hetzelfde als de voorgaande delen en wisselt theorie dus af met voorbeelden. Bovendien zijn er makkelijk te vinden blokken met tips.

    Breek de Stilte is een overzichtelijk, toegankelijk boek voor iedereen die meer wil weten over wat selectief mutisme inhoudt en hoe je ermee om zou kunnen gaan. Je vindt boek het in de boekenkast van het NVA huis onder de categorie CMB – Comorbiditeit.

  • Boek van de maand (maart 2023): Zoektocht naar jezelf Schrijvers: Maurits Beenackers en Thijs van der RolLees meer

    Een nieuwe aflevering uit de serie Boek van de maand – over één van de honderden boeken uit onze bibliotheek, dat het verdient om even in de spotlights te staan.

    Dit keer het boek Zoektocht naar jezelf door Maurits Beenackers en Thijs van der Rol, in 2020 uitgekomen als project van het NIPA. Er zijn interviews gehouden  met 20 Nederlandse volwassenen met autisme, die zich inzetten voor anderen met autisme. De doelgroep bestaat uit volwassenen met autisme en een normale begaafdheid.
    De stand van de huidige zorg rond autisme wordt beschreven, en wat mensen met autisme daar zelf van vinden. Ze constateren dat er nog steeds met een medisch-klinische blik naar autisme wordt gekeken.

    Om vast te stellen of iemand autisme heeft, wordt het Handboek DSM 5 gebruikt met een aantal criteria. Dit bepaalt of je toegang tot zorg krijgt of niet.
    De 20 geïnterviewden hebben wel wat kritiek op de DSM. Zo vinden ze de criteria verouderd, terwijl  nieuwere inzichten en theorieën niet meegenomen worden. Bijvoorbeeld aanpassingsgedrag en de anders functionerende  informatieverwerking van mensen met autisme. De blik op autisme in de DSM is te beperkt en te negatief. De diagnose autisme en wordt te veel als een vaststaand “stempel” op iemand gedrukt, terwijl er nog veel onzekerheden zijn.

    Wat is autisme dan volgens hen?
    Een andere manier van informatie verwerken die waarschijnlijk aangeboren is, en een andere volgorde van ontwikkelen. Verder de noodzaak om je aan te passen aan je omgeving en aan wat sociaal wenselijk is. Het is geen stoornis, maar het geeft wel kwetsbaarheid.

    Te vaak wordt in de behandeling gewerkt vanuit een standaard protocol. Er bestaan grote verschillen tussen autisten onderling, het zou goed zijn als iedereen werd gezien als een individu met specifieke behoeftes.
    Wat voor hen goed heeft gewerkt is zelfmanagement, het zelf actief omgaan met hun aandoening en bezig zijn om de kwaliteit van hun leven te optimaliseren. Het houden van je eigen regie draagt bij aan je herstel en ontwikkeling, is hun ervaring.
    Opvallende ontwikkelingen van de laatste jaren zijn de opkomst van verenigingen zoals NVA en PAS. De groep mensen met ASS wordt steeds mondiger.

    Het begrip ervaringsdeskundigheid wordt gedefinieerd en uitgewerkt. Ervaringsdeskundigen zijn een belangrijke aanvulling op wat deskundigen in de hulpverlening kunnen bieden. Het boek doet een oproep om de ervaringskennis van (ex-) cliënten beter te benutten binnen de ggz.

    Er worden meer beleidsaanbevelingen gegeven voor de ggz. Er zouden bijvoorbeeld meer lichaams- en ervaringsgerichte behandelvormen aangeboden moeten worden, en niet alleen praattherapie. Zelfmanagement van de cliënt zou gestimuleerd moeten worden. Een specialistische behandeling zou alleen ingezet moeten worden om ernstige co-morbiditeit (bijkomende aandoeningen) te behandelen, omdat het autisme zelf niet behandeld kan worden maar ook niet behandeld hoeft te worden.

    Minpunt vind ik dat de opzet wat verwarrend werkt: in ieder hoofdstuk wordt een situatieschets gevolgd door de ervaringen van de geïnterviewden, en de doorlopende tekst steeds wordt onderbroken door citaten uit de interviews. Daardoor lees je soms drie keer over hetzelfde onderwerp.

    Maar de kritische toon bevalt mij, en de begrippen zelfmanagement en ervaringsdeskundigheid vormen een waardevolle bijdrage aan de praktische benadering van autisme.
    Aan het eind van het boek zijn heel overzichtelijk twaalf aanbevelingen verzameld.

    Je vindt het in de boekenkast van het NVA huis onder de categorie BB – Behandeling en begeleiding.

    Marjolein

  • Boek van de maand (februari 2023): Mindfulness bij volwassenen met autisme door Annelies SpekSchrijver: Annelies SpekLees meer
    Een nieuwe aflevering uit de serie Boek van de maand – over één van de honderden boeken uit onze bibliotheek, dat het verdient om even in de spotlights te staan. Dit keer het boek Mindfulness bij volwassenen met autisme door Annelies Spek (2010).
    Mindfulness is een methode om met behulp van meditaties stress en andere psychische klachten te verminderen. Oorspronkelijk ontstaan vanuit het boeddhisme, is het omarmd en aangepast door westerse (Amerikaanse) therapeuten.
    Er zijn mindfulness groepen en oefeningen ontwikkeld speciaal voor mensen met autisme, Annelies Spek is betrokken geweest bij het aanpassen van de reguliere mindfulnesstraining. In het boek wordt het een therapievorm genoemd, een praktische en effectieve manier om anders om te gaan met stress en spanningen. Je leert je ‘geest te temmen’, om gemakkelijker je gedachten los te laten.
    Mindfulness onderscheidt twee manieren om te ‘zijn’: de ‘doe-modus’ en de ‘zijns-modus’. Als je brein in de doe-modus staat, ben je actief aan het denken, wat mensen met autisme vaak doen. Dat is niet zo handig wanneer je bijvoorbeeld wilt slapen, je brein zou meer in rust moeten zijn (de zijns-modus). Je oefent met het overschakelen van de doe- naar de zijns-modus, je bent dan meer in het hier-en-nu.
    Wat precies het verschil is in mindfulness voor mensen zonder en mensen mét autisme wordt benoemd, met aandacht voor hun sterke kanten en de valkuilen. Bijvoorbeeld mensen zónder autisme worden bij het ervaren van een weerstand aangemoedigd om te onderzoeken waar die weerstand vandaan komt. Voor mensen mét autisme wordt in dat geval aangeraden om een meditatie die weerstand oproept niet meer te gebruiken.
    Het taalgebruik is aangepast, de instructies zijn concreter gemaakt. Er is ook aandacht voor het tempo waarin je iets nieuws kan aanleren. Wanneer iemand gevoelig is voor psychoses, wordt extra voorzichtigheid betracht. Zo iemand kan beter een individueel traject volgen, in plaats van meedoen in een groep.
    Om zelfstandig aan de slag te kunnen met de beschreven oefeningen, zijn er audiobestanden gemaakt die gedownload kunnen worden.

    Je vindt dit boek in de boekenkast van het NVA huis onder de categorie BB – Behandeling en begeleiding.

    Marjolein
  • Boek van de maand (januari 2023): Autisme in kaartSchrijver: Marianne GeboersLees meer

    Een nieuwe aflevering uit de serie Boek van de maand – over één van de honderden boeken (en DVD’s) uit onze bibliotheek, dat het verdient om even in de spotlights te staan. Deze keer Autisme in kaart geschreven door Marianne Geboers uit 2015.

    Na haar autisme diagnose op 47-jarige leeftijd bleef Marianne Geboers zitten met veel vragen: Hoe ziet mijn denk- en belevingswereld er dan uit? Hoe kan ik functioneren in de NT wereld, zonder overprikkeld, angstig of depressief te raken? De boeken die er waren vond ze niet specifiek genoeg en ze miste visuele informatie, die geschikt is voor volwassenen.

    Toen is ze dit boek gaan maken, zij noemt het zelf een Visuele reisgids voor haar dagelijks leven. Het is een complete gebruiksaanwijzing geworden, hoe  je kunt omgaan met je autisme. Omdat iedereen zijn of haar eigen rugzak te dragen heeft en iedere reis zijn eigen obstakels kent, is het geen universeel zelfhulpboek geworden. Toch denkt ze dat ook anderen, lotgenoten en hulpverleners, er wat aan kunnen hebben.

    Voor mij persoonlijk is dat heel wisselend in dit boek: bij stukken waarin ze over haar levensloop schrijft, heb ik vaak veel herkenning. Zo leidden mislukkingen in haar werk en het steeds proberen zich aan te passen tot terugkerende periodes van burn-out en depressie. Ook de uitleg over informatieverwerking en de illustraties vind ik heel verduidelijkend.
    Waar ik minder aan heb, zijn de landkaarten (van een fictieve wereld) die ze gemaakt heeft om haar beleving van autisme vorm te geven. Maar die kun je rustig overslaan.

    Ze signaleert dat de maatschappelijke veranderingen van de laatste 50 jaar veelal in het nadeel zijn van mensen met autisme. In de jaren ‘60 hoefden er minder keuzes gemaakt te worden en de leefregels waren duidelijker. Nu wordt meer verwacht van werknemers op gebieden die problemen opleveren voor autisten, zoals flexibiliteit, multi-tasken, werken onder tijdsdruk en sociale communicatie. Daarnaast is de tolerantie voor anders-zijn afgenomen. De sterke kanten die autisten kunnen inbrengen in een organisatie, zoals betrouwbaarheid, worden juist minder gewaardeerd dan vroeger.

    Het heeft voor haar heel wat voeten in de aarde gehad om een passende diagnose te krijgen. Ruim twee jaar daarna kon ze aan de slag met zichzelf, het verwerken en accepteren en daarna haar leven weer op de rit krijgen. Ze komt tot de conclusie dat de kern van haar autisme gaat over informatieverwerking.
    Ze behandelt stap voor stap wat er gebeurt in het waarnemen, het verwerken en begrijpen van de informatie en prikkels. Er staat een aantal overzichtelijke schema’s in, bijvoorbeeld over wat er precies gebeurt bij het ontvangen van informatie of prikkels en welke acties helpend zijn en welke juist niet. Of over hoe autisten een besluit nemen, vergeleken met hoe neurotypici dat doen (geen meningen verzamelen maar feiten).
    Sociale communicatie gaat niet alleen over taal, maar ook over wie wat zegt, in welk verband, wat er niet wordt gezegd, etc. Dit levert voor de autist onduidelijkheden en onbegrijpelijkheden op. Wanneer er wederkerigheid verwacht wordt, heeft dat cognitieve voorbereiding nodig.

    De talrijke illustraties verduidelijken de tekst, bijvoorbeeld twee trechters om NT informatieverwerking te vergelijken met hoe autisten dat doen. Plaatjes tonen waar in je lichaam je bepaalde emoties kunt voelen. Het hoofdstuk over emoties geeft heel bondig weer met welke problemen je als autist geconfronteerd kan worden. Het voelen wordt aangestuurd vanuit de cognitie. Door therapie en lichaamswerk heeft zij de verschillende emoties leren onderscheiden en ze een plek kunnen geven.

    Het boek geeft een originele, authentieke benadering van autisme en hoe je ermee om kunt gaan

    Je vindt dit boek in de boekenkast van het NVA huis onder de categorie EV – Ervaringsverhalen.

    Marjolein

Bouw, hosting & onderhoud door:
Snowball Ecommerce
Sluiten
Wil jij het werk van de NVA steunen als NVA-lid?

Dat kan al voor 5 euro per maand (60 euro per jaar).

Word nu lid!