Voor het eerst op jezelf

Voor het eerst op jezelf gaan wonen is heel spannend. Leuk, maar ook niet altijd makkelijk. En dan hebben we het nog niet eens over straks ook daadwerkelijk alles zelf doen. Alleen al het vinden van een huis kan erg lastig zijn. Daarbij komt dat wonen voor mensen met autisme méér betekent dan alleen het hebben van een huis. Het betekent ook een veilige, betrouwbare en voorspelbare plek hebben in een drukke, verwarrende en soms bedreigende wereld.

Lastige puzzel

Voor iedere jongere of jongvolwassene die op zichzelf wil wonen, is het vinden van een huis tegenwoordig niet makkelijk. Maar het vinden van een geschikte woning voor iemand met autisme is misschien nog wel een lastigere puzzel. Afhankelijk van de individuele behoeften kan het bijvoorbeeld essentieel zijn om een huis te vinden vlakbij het ouderlijk huis. Of in de buurt van dag- of vrijetijdsbesteding. Ook kan de omgeving en het type huis van belang zijn. Staat het huis in een drukke winkelstraat of is er veel natuur in de buurt? Is het gehorig met veel buren, of is het er relatief rustig?

Begeleiding

Soms heb je een (lichte) vorm van begeleiding of ondersteuning nodig als je zelfstandig gaat wonen. Daar zijn verschillende vormen voor. Van ambulante begeleiding die af en toe bij je thuis langskomt, tot begeleiding die 24 uur per dag beschikbaar is.

Behoeften in kaart

Elke persoon met autisme is anders. Voordat je uit huis gaat of op zoek gaat naar een andere plek om te wonen, is het daarom belangrijk eerst in kaart te brengen wat je nodig hebt op het gebied van wonen. Wanneer je alle behoeften en wensen op een rijtje hebt, ontstaat er een beeld van wat er in de toekomstige woonsituatie nodig is om prettig te kunnen wonen.

Waar kun je op letten bij het zoeken naar een geschikte woonplek?

Door rekening te houden met de volgende aspecten en door een omgeving te creëren die is afgestemd op jouw behoeften, kan het wonen een positieve en ondersteunende ervaring zijn.

•  Specifieke behoeften

Misschien heb je specifieke behoeften op het gebied van structuur, voorspelbaarheid en prikkelverwerking. Het is belangrijk dat je woonomgeving hierop afgestemd is.

• Ondersteuning

Bedenk welke ondersteuning je eventueel nodig hebt als je helemaal alleen woont. Denk dan bijvoorbeeld aan begeleiding bij het plannen van dagelijkse activiteiten, het omgaan met sociale situaties, het huishouden bestieren, omgaan met financiën en het reguleren van emoties.

• Aanpassingen in de woonomgeving

Het kan nodig zijn om aanpassingen te doen in de woonomgeving, zoals het verminderen van prikkels (bijvoorbeeld geluidsdemping), overzichtelijke en gestructureerde ruimtes maken en het invoeren van visuele ondersteuningssystemen (zoals een planbord).

• Zelfstandigheid bevorderen

Probeer voordat je uit huis gaat, al zoveel mogelijk te oefenen met praktische vaardigheden die je straks nodig hebt als je alleen woont. Denk dan aan koken, schoonmaken, zelfzorg, de was doen en je administratie.

• Samenwerking met professionals

Ga je begeleid wonen of ga je ambulante ondersteuning krijgen als je straks op jezelf woont? Dan is het belangrijk dat jijzelf en eventueel je ouders, verzorgers en zorgprofessionals samenwerken om jou de beste ondersteuning te bieden. Dit kan inhouden dat er regelmatig overleg plaatsvindt en dat er een plan wordt opgesteld dat is afgestemd op jouw individuele behoeften.

• Veiligheid en welzijn

Het waarborgen van jouw veiligheid en welzijn staat voorop. Dit kan betekenen dat er maatregelen worden genomen om risico’s te minimaliseren en dat er een ondersteunend netwerk beschikbaar is voor noodgevallen.

Meer lezen

• Zie ook de brochure ‘Op zoek naar een woning’ van de NVA. Deze brochure is bedoeld als wegwijzer voor het zoeken naar een geschikte woning. Stap voor stap wordt in kaart gebracht wat belangrijk is bij het maken van een persoonlijke keuze. De informatie in deze brochure kan ook van pas komen bij het zoeken van een geschikte woonvorm voor volwassenen met autisme, variërend van een 24-uurs voorziening tot zelfstandig wonen.
• Tips voor woningcorporaties en gemeenten:

Op het gebied van wonen en autisme valt nog veel te verbeteren. De WoonWijzer Autisme helpt gemeenten en woningbouwcorporaties die stappen op dit gebied willen zetten. WoonWijzer Autisme is ontwikkeld door de Academische Werkplaats Samen Doen!

• Boekentip: Zelfstandig wonen met autisme. Hoe werkt dat? Door Renske Castricum en Katja Stil.
• Lees voor meer informatie over aanpassingen aan de woning de brochure Autismevriendelijk Wonen van PAS, Vereniging Personen uit het Autismespectrum.
• De NVA heeft een checklist ‘Wonen met autisme’ In deze checklist komen allerlei aspecten van wonen aan de orde. De checklist is bedoeld voor jongeren met autisme, hun ouders en/of begeleiders.
• Bekijk hier een overzicht van wooninitiatieven voor mensen met autisme.