De NVA-Expertgroep Autisme en Onderwijs is enthousiast over het statement dat vier beroepsverenigingen voor onderwijsbegeleiders en drie opleidingen onlangs samen ondertekenden. Bij de ondertekening verscheen het statement Op weg naar inclusief onderwijs. “Dit is nou precies wat wij bedoelen in onze whitepaper Samen op weg naar Steeds Inclusiever onderwijs, die vorig jaar verscheen”, reageert voorzitter Suzanne Rouwhorst. “Inclusie betekent vooral dat de school zich aanpast aan de leerlingen, in plaats van andersom. Inclusiviteit houdt in dat je jezelf mag zijn tussen de anderen, en dat je krijgt wat jij nodig hebt, dat je op je eigen manier mee kan doen.”

Lerarenopleiding aanpassen

Onlangs ondertekenden de voorzitters van vier beroepsverenigingen voor onderwijsbegeleiders en de directeuren van drie hogescholen het statement ‘Op weg naar inclusief onderwijs’. Zij willen samen met scholen werken aan de ontwikkeling van een inclusieve visie, grondhouding en taal van onderwijsprofessionals en hun teams. Ook willen ze aankomende en afgestudeerde leerkrachten helpen om onderwijs te organiseren dat aansluit bij de onderwijsbehoeften van álle kinderen en jongeren.

Steeds meer leerlingen lopen tegenwoordig vast in het huidige onderwijssysteem. Ongeveer 80% van de scholen werkt met een standaard leerplan voor de ‘gemiddelde leerling’, maar die bestaat niet. Onderwijsachterstanden en kansenongelijkheid in het onderwijs nemen steeds verder toe. Goed gedifferentieerd kunnen lesgeven aan een diverse leerlingenpopulatie vraagt een nieuwe visie op het opleiden van leraren en de nascholing van onderwijsprofessionals.

Inclusief onderwijs gezamenlijk ontwikkelen

De Onderwijsraad adviseert om inclusiever onderwijs nadrukkelijk een plaats te geven in het programma van lerarenopleidingen en op te nemen in nascholingsprogramma’s. Met de ondertekening van een gezamenlijk statement willen de drie masteropleidingen Educational Needs van Hogeschool Utrecht, Fontys Hogeschool en Hogeschool Windesheim en de Landelijke Beroepsgroep Begeleiders Onderwijs (LBBO); Landelijke Beroepsvereniging Remedial Teachers (LBRT), de Internationale Beroepsvereniging van Autismespecialisten (IbvA) en BiOND (vereniging voor Begeleiders in Onderwijs) zich verbinden aan het streven naar inclusief onderwijs en dit de komende jaren gezamenlijk verder ontwikkelen.

Echt samen naar school

“We willen met dit statement een signaal afgeven naar het hele onderwijsveld”, zegt Marianne Bookelmann, vertegenwoordiger van de LBBO en adjunct-directeur/begeleider op de School voor Speciaal Onderwijs De Evenaar in Nieuwegein. “Het is de hoogste tijd om niet langer te discussiëren óf inclusief onderwijs wenselijk is, maar om de dialoog te voeren over de invulling. De vraag of een leerling welkom is op een bepaalde school is dan niet langer relevant.”

“Uitgangspunt is dat alle leerlingen vanzelfsprekend naar een bepaalde school kunnen gaan en daarbij de ondersteuning krijgen die ze nodig hebben. Wij zien dit statement als een stap op weg naar een brede, diverse samenleving waarin leerlingen écht samen naar school gaan. Waar iedereen erbij hoort en ertoe doet, ongeacht etnische en culturele achtergrond, religieuze overtuiging, seksuele voorkeur, gender en mogelijkheden.”

Onderwijsproblemen helpen oplossen

“Met dit statement willen we ons committeren aan het streven naar inclusief onderwijs. We hopen dat andere scholen en organisaties zich geïnspireerd voelen om bij ons aan te haken”, aldus Sofie Sergeant, hogeschoolhoofddocent aan Hogeschool Utrecht. “We zijn betrokken bij diverse onderzoeksprojecten op dit gebied, zoals het Erasmus+ project Proud to teach all. Op inclusieve scholen gaan leerlingen met meer plezier naar school. Daardoor worden de leerprestaties beter, ook van taal en rekenen.”

“Maar inclusief onderwijs vraagt wel om een transformatie van ons huidig onderwijs en die kan alleen van binnenuit gecreëerd worden. Daarvoor willen we samen op weg gaan, met onze studenten, de leraren van vandaag en morgen, de ouders, de kinderen, alle onderwijsprofessionals, de zorg, gemeenten en beleidsmakers.”