Alexithymie en autisme

Deze bijeenkomst is in samenwerking met NVA Alkmaar en het Autismenetwerk Noord-Holland Noord tot stand gekomen.

Youri Derks, PhD, werkt als gezondheidszorgpsycholoog in opleiding tot specialist, onderzoeker en strategisch beleidsprofessional bij GGNet, instelling voor geestelijke gezondheid. Daarnaast is hij docent klinische psychologie aan de Universiteit Twente. In zijn werk als behandelaar houdt hij zich voornamelijk bezig met de zorg voor patiënten met ernstige persoonlijkheidsproblematiek en complexe PTSS. Binnen zijn onderzoek richt hij zich met name op de onderwerpen emotionele gewaarwording en alexithymie, en het therapeutisch gebruik van apps en draagbare technologie (zoals biosensoren) in de GGZ.

De lezing

‘Emotionele gewaarwording’ gaat over het opmerken, waarnemen en bewust ervaren van de eigen emoties. Het is een complex cognitief proces dat moet leiden tot het ‘voelen van het gevoel’. Dat ‘voelen’ gebeurt echter lang niet altijd – en bij sommige mensen zelfs maar bijzonder weinig.

Is de mate van emotionele gewaarwording bijzonder laag, dan is er meestal sprake van ‘alexithymie’. Alexithymie komt veel voor bij mensen psychische problematiek. Ook komt het (zeer) veel voor bij mensen met autisme. Hoewel alexithymie uit het Grieks vertaald wordt als ‘geen woorden voor emotie’, dekt dit de lading van het onderliggende probleem niet: alexithymie lijkt in de kern meer te gaan om het ‘niet (her)kennen’, dan het ‘missen van de woorden om het te zeggen’.

Alexithymie kan een behandeling behoorlijk in de weg zitten: met elkaar praten over emoties zonder emotionele gewaarwording, leidt eerder tot onbegrip dan nieuwe inzichten. En: emotieregulatie strategieën kunnen moeilijk effectief ingezet worden wanneer de emotie niet herkend wordt…

In deze workshop krijgt u een beter beeld van wat alexithymie en emotionele gewaarwording nu precies inhouden, hoe het wordt vastgesteld, en wat er in behandeling aan of mee gedaan kan worden.

Wanneer: donderdag 13 juli van 15.00 tot 17.00 uur
Locatie: Wijkcentrum de Oever, Amstelstraat 1 in Alkmaar.
Kosten: Gratis toegang, consumpties zijn voor eigen rekening

Aanmelden kan via dit formulier

Publicatielijst spreker

• Koelen, J. A., & Derks, Y. P. M. J. (2022). Het lichaam als (gedempte) klankkast voor emotie. In Het lichaam en psychisch functioneren (pp. 73-101). Bohn Stafleu van Loghum, Houten.
• Lentferink, A., Noordzij, M.L., Burgler, A., Klaassen, R., Derks, Y., Oldenhuis, H., Velthuijsen, H., & Van Gemert-Pijnen, L. (2021). On the receptivity of employees to just-in-time self-tracking and eCoaching for stress management: a mixed-methods approach, Behaviour & Information Technology, 41:7, 1398-1424.
• Derks Y.P., Klaassen R., Westerhof G.J., Bohlmeijer E.T., Noordzij M.L. (2019). Development of an Ambulatory Biofeedback App to Enhance Emotional Awareness in Patients with Borderline Personality Disorder: A Multi-cycle Usability Testing Study. JMIR mHealth and uHealth, 7(10), e13479.
• Derks, Y. P. M. J., De Visser, T., Bohlmeijer, E. T., & Noordzij, M. L. (2017). mHealth in Mental Health: How to efficiently and scientifically create an ambulatory biofeedback e-coaching app for patients with borderline personality disorder. International Journal of Human Factors and Ergonomics, 5(1), 61-92.
• Derks, Y., Westerhof, G., Koelen, J., & Bohlmeijer, E. (2016). Gewaarworden van de mate van emotionele gewaarwording van de patiënt: Handreiking voor de diagnostiek van emotional awareness en alexithymie. PsyXpert, 3.
• Derks, Y. P., Westerhof, G. J., & Bohlmeijer, E. T. (2017). A meta-analysis on the association between emotional awareness and borderline personality pathology. Journal of personality disorders, 31(3), 362.
• Derks, Y., Westerhof, G., & Bohlmeijer, E. (2014). Emotionele Gewaarwording. In: B. van Heycop ten Ham, M. Hulsbergen, & E. Bohlmeijer (Eds.). Transdiagnostische Factoren: Theorie en Praktijk (pp 182 – 210). Amsterdam: Boom.
• Van den Bos, P., Mol, B.A.W., Derks, Y.P.M.J., Zwijnenburg, K., & Egger, J.I.M. (2010). Het psychopathieprofiel: een verfijnde kijk op psychopathie met de PCL-R en de MMPI-2. Gz-Psychologie, 1, 28-34.
• Zwijnenburg, K, Egger, J.I.M., Mol, B.A.W., Van den Bos, P., & Derks, Y.P.M.J. (2009). Psychometrische kwaliteiten van de Psychopathic Personality Inventory (PPI) bij ter beschikking gestelden delinquenten. Expertise en Recht, 3, 62-67.
• Mol, B., Van Den Bos, P., Derks, Y., & Egger, J. (2009). Executive functioning and the two-factor model of psychopathy: No differential relation? International Journal of Neuroscience, 119(1), 124–140.