Home Nieuws Harmonisatie maakt positie Wajongers nóg zwakker
9 december 2019 - NVA-STATEMENTHarmonisatie maakt positie Wajongers nóg zwakker

De positie van werknemers met een beperking in Nederland holt hard achteruit, zo blijkt uit een recent rapport. De voorgestelde harmonisatie van de Wajong maakt hun positie nóg slechter. De NVA roept de Eerste Kamer dan ook op om deze wetswijziging te verwerpen.

Morgen behandelt de Eerste Kamercommissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) het wetsvoorstel Harmonisatie Wajong van staatssecretaris Tamara van Ark (SZW, VVD). De Tweede Kamer keurde dit voorstel op 7 november al goed.

Ondanks dat het plan van Van Ark goede elementen bevat – zoals het recht om te studeren en de mogelijkheid om altijd terug te kunnen vallen op de Wajong – leidt het ook tot een verslechtering van de financiële situatie van Wajongers. En daarmee tot gebrek aan perspectief voor deze doelgroep. Onder de in totaal 250.000 Wajongers bevinden zich ook veel mensen met een autisme-diagnose.

Onrust en verzet

Volgens docent en onderzoeker Erwin Dijkstra van de Universiteit Leiden is de ‘geharmoniseerde’ Wajong gebaseerd op de strengste van de huidige drie Wajong-regelingen, namelijk die uit 2015. Dijkstra promoveert op dit moment op het bestrijden van discriminatie binnen de rechtstaat. In een blog schreef hij onlangs: ‘De meeste jonggehandicapten die momenteel onder de Wajong vallen, gaan er daarmee op achteruit en zullen de rest van hun leven aankijken tegen een uitkering op bijstandsniveau of maximaal het minimumloon.’

Het voorstel zorgt onder Wajongers dan ook tot veel onrust en verzet. ‘Veel werkende jonggehandicapten hebben één zekerheid’, zo schreef de voorzitter van de Landelijke Cliëntenraad Amma Asante vorige week treffend in een open brief aan Van Ark. ‘Zij verkeren de rest van hun leven in afhankelijkheid en onzekerheid over hun inkomen en hun bestaanszekerheid.’

Zwaard van Damocles

Veel hoger opgeleide Wajongers die op dit moment in deeltijd werken lopen het risico om hun loonaanvulling te verliezen. Deze aanvulling – die ruim kan uitstijgen boven het minimumloon – ontvangen zij dankzij gunstige Wajong-regelingen die zullen vervallen als de harmonisatie doorgaat.

Ter compensatie ontvangen deze Wajongers wel tot hun pensioen een zogeheten ‘garantiebedrag’.  Dat klinkt mooi, maar hier zit een gevaarlijk addertje onder het gras. Het recht op dit garantiebedrag verdwijnt namelijk zodra iemand zijn baan verliest en er niet in slaagt om binnen 12 maanden nieuw werk te vinden. Veel werkende Wajongers hangt deze mogelijkheid – die kan neerkomen op een verlies van honderden euro’s per maand – nu als een zwaard van Damocles boven het hoofd.

Ook verdwijnt de zogeheten ‘voortgezette regeling’ waarbij Wajongers die minimaal 20% van het minimumloon verdienen, na zeven jaar werken hun inkomen aangevuld krijgen tot 100% minimumloon.

VN Verdrag Handicap

Dijkstra van de Universiteit Leiden vraagt zich in zijn blog af of Van Arks wetsvoorstel wel strookt met het VN-verdrag Handicap. Hij is niet de eerste – anderen drongen eerder al aan op een onderzoek door het College voor de Rechten van de Mens. Daarvoor was volgens Van Ark echter  ‘geen tijd’.

Deze reactie is kenmerkend voor hoe de overheid om gaat met het VN-verdrag Handicap: het wordt genegeerd. De achterliggende gedachte lijkt hierbij te zijn dat het wel goed zit met de positie van mensen met een beperking in Nederland.

Dit beeld klopt niet, zo blijkt uit de vorige week verschenen schaduwrapportage van de Alliantie VN-verdrag Handicap. Sterker nog: de positie van mensen met een beperking holt sinds de invoering van het Verdrag Handicap in 2016 hard achteruit. Enkele conclusies uit de rapportage: de werkloosheid onder mensen met een beperking in Nederland stijgt, de armoede neemt toe, de onzekerheid rondom arbeidscontracten groeit, de inkomenspositie verslechtert en de wachtlijsten in het speciaal onderwijs groeien.

Zure pap

De cijfers over de positie van mensen met een beperking op de arbeidsmarkt zijn ronduit schokkend. Zo krijgt slechts 27% van jongeren met een arbeidsbeperking concrete ondersteuning van gemeenten – waarbij geldt: hoe ‘zwaarder’ de beperking, des te kleiner de kans op hulp. Slechts 5 % van de werkgevers is zonder voorbehoud bereid om een werknemer met een beperking in dienst te nemen. En van alle werknemers die sinds 2015 recht hebben op beschut werk, wacht 46 % nog altijd tevergeefs op een aanbod van de gemeente.

Het is hoog tijd voor maatregelen die de positie van mensen met een arbeidsbeperking écht versterken. Het huidige voorstel tot harmonisatie van de Wajong is duidelijk niet zo’n maatregel. Het blijft een zure pap, ondanks de aantrekkelijke krenten. De NVA roept de Eerste Kamer daarom op het wetsvoorstel te verwerpen. 

Op 19 mei 2020 debatteert de Eerste Kamer over de Wajong. Ieder(in) roept iedereen op om in actie te komen, doe ook mee! https://iederin.nl/kom-in-actie-om-de-wajong-te-verbeteren/

Verder lezen: De Wajong wijzigt weer

Sluiten
Word nu lid!