‘De overheid moet dringend investeren in goede opvang- en woonplekken voor jongeren met gedragsproblemen.’ Dat zegt Tweede Kamerlid Nine Kooiman (SP) naar aanleiding van de sluiting wegens wantoestanden van zorgboerderij ’t Polböske.
Stichting ’t Polböske bood tot voor kort opvang en huisvesting in Enschede aan jongeren van 14 tot en met 21 jaar oud. Volgens de Inspectie Jeugdzorg (IJZ) van het ministerie van Volksgezondheid ging het om jongeren met ‘complexe problematiek, zoals ADHD en autisme’. De zorgboerderij werd in juli 2017 op bevel van deze inspectie en de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) gesloten omdat de veiligheid van de jongeren ernstig in gevaar zou zijn.
‘Het gebeurt helaas vaak dat er problemen zijn rond de opvang van deze moeilijke groep’, zegt Kooiman. ‘Meestal gaat het om jongens die moeilijk met hun woede om kunnen gaan en makkelijk vechten. Bij reguliere instellingen worden zij vaak weggestuurd vanwege hun slechte invloed op de groep, maar daarbuiten zijn er voor hen nauwelijks plekken beschikbaar. Daardoor komen zij uiteindelijk vaak terecht in de gesloten jeugdhulp. Ik vind dat heel onwenselijk.’
Uit brieven van de Inspectie Jeugdzorg, die op verzoek van Kooiman onlangs naar de Tweede Kamer zijn gestuurd, blijkt dat de leidinggevende van ’t Polböske de zorg voor de jongeren voornamelijk zelf op zich nam, ondanks dat hij geen zorgopleiding heeft gedaan. Ook blijkt uit de brieven dat op de boerderij regelmatig vechtpartijen plaatsvonden die niet werden vastgelegd in het zogenoemde incidentenregister van de instelling.
Tijdens deze vechtpartijen zou de leidinggevende de jongeren vaak stevig hebben vastgepakt om escalatie te voorkomen. Eén cliënt zou door hem zijn vastgebonden met tie wraps. ‘In elk geval drie jeugdige cliënten hebben gedurende meerdere nachten bij de leidinggevende in bed geslapen’, zo staat in de brieven. ‘Dit varieert per cliënt van enkele nachten tot één of twee nachten per week gedurende een periode van twee jaar.’
Volgens de leidinggevende, die zelf op de boerderij woont, werden de jongeren hier rustig van en gebeurde het met toestemming van de ouders. ‘De boerderij is terecht gesloten’, zegt Kooiman. ‘In bed slapen bij de groepsleiding en het vastbinden van jongeren met tie wraps, dat kan écht niet.’
Volgens Kooiman moeten er dringend meer ‘vriendelijke’ plekken komen voor jongeren met gedragsproblemen. ‘Het aantal pleegouders dat zegt: “Doe mij er maar drie”, is helaas op de vingers van één hand te tellen. Deze jongeren begeleiden is echt een hele heftige job. Ze kunnen soms behoorlijk flippen. Maar er zijn wel degelijk mensen die het kunnen. Pleegouders bijvoorbeeld, maar ook personeel van gezinshuizen. Die moeten dringend meer professionele ondersteuning krijgen zodat zij het kunnen volhouden.’
Kooiman zal het onderwerp ter sprake brengen tijdens het eerstvolgende debat over jeugdzorg op 1 november 2017.
Door onze redacteur Julie Wevers
